Yurtdışında nasıl iş bulunur? Hollanda'da bir Türk yazılımcı

Selamlar,

Sizlerden gelen soruların üzerine bu yazıyı yazalım dedik. 

Akıllardaki sorular genelde aşağıdaki gibi : 

• Yurtdışında yazılımcı olarak iş bulmak istiyorum, nasıl bir hazırlık yapmam lazım?
• Görüşmelerde neler soruyorlar?
• Kaç ay içinde iş bulurum?
• İşe girerken istedikleri belgeler neler?
• İş hayatı Türkiye'den ne kadar farklı? (Veya günlük olarak yaptığın şeylerde nasıl farklılıklar oluyor?)

Şimdi bu sorulara kendi yaşadığım tecrübelerimden yola çıkarak cevap vereyim. Hızlı bir background paylaşımı :

1. Hollanda'da çalışıyorum. (Burada çalışmaya başlamadan önce bir çok farklı ülkeden de görüşmelerim oldu. Örneğin Polonya, Japonya, Danimarka, Almanya, İngiltere, Letonya vb.)
2. Senior Java Developer olarak görev alıyorum.

Öncelikle üstte de belirttiğim gibi bir Java Developer gözünden cevaplıyorum bu soruları. Başka diller veyahut uzmanlıklar için de benzerlik göstereceği gibi Java Development ağırlıklı bir bakış olacak.

Yurtdışında yazılımcı olarak iş bulmak istiyorum, nasıl bir hazırlık yapmam lazım?

Burada yazdıklarımı yaparsanız özellikle Avrupa'da bir yazılımcı olarak iş bulmamanız için bir neden göremiyorum.

1. Cracking the coding interview kitabını okuyun. Bu kitap gerçekten çok değerli bir görüşmenin nasıl olması gerektiğini, sorulan sorulara nasıl yaklaşmanız gerektiğini ve en çok sorulan mülakat sorularını ve cevaplarını görebilirsiniz.
2. YouTube 'da Hackerrank'in kitabın yazarı ile çektiği videoları bitirin. Basit bir YouTube araması ile bulabilirsiniz ama yine de kolaylık olsun diye şuraya linklerini bırakıyorum 
1. https://www.youtube.com/playlist?list=PLI1t_8YX-ApvMthLj56t1Rf-Buio5Y8KL
2. https://www.youtube.com/playlist?list=PLI1t_8YX-Apv-UiRlnZwqqrRT8D1RhriX
3. HiredInTech sitesindeki özellikle System Design kısmını ve Algorithm Design kısmını bitirin. Link : https://www.hiredintech.com/
4. Pratik yapın! Bu konuda çok güzel siteler var. Size hem hands on interview tecrübesi kazandıracaktır hem de kodlama hızınızı arttıracaktır.
1. https://www.hackerrank.com/
2. https://leetcode.com/
5. Ve gelelim en önemlisi bol bol mülakata girin. (Power of the Interviews)

Görüşmelerde neler soruyorlar?

Bu sorunun cevabı sizin de tahmin edebileceğiniz gibi başvurduğunuz firmaya ve pozisyona göre değişiklik gösterecektir. Yalnız tabii ki bazı temel sorulara neredeyse bütün mülakatlarda denk geleceksiniz. 

Bunlar;

1. Data Structures! Data structures bilmeden (veyahut bilginizi tazelemeden) bir mülakatı geçmeniz gerçekten zor. İster Amazon ile görüşün (ki ben görüştüm) isterseniz de bir danışmanlık firması ile görüşün (Accenture vs ki yine görüştüm ) mutlaka data structures bilgilerinizin taze olması lazım.
2. Sorting algorithms. Evet biliyorum günlük hayatta belki hiç belki de çok nadir olarak sorting algoritması yazıyorsunuz ama halen bu konu çok popüler mülakat sorularından.
3. Design Patterns. Çok önemli bir başlık da Design patterns (Yeni başlayandan tecrübeli kişilere doğru adım adım nasıl çalışacağınızı yazıyorum)
1. Öncelikle isimlerini öğrenin (Bilmemek değil öğrenmemek ayıp ;) )
2. Sonra içselleştirin ( özümseyin ) gerçekten nasıl bir problemi çözdüğünü anlayın ve farklı örnekler deneyin.
3. Ne zaman hangi pattern'ı kullanmanızın iyi olacağını öğrenin. Hepsini bilseniz de gerçekten o an ihtiyacınız olduğunu fark etmezseniz bu bilgi hiçbir işinize yaramaz.
4. Kullandığınız bu pattern'ın multi threaded bir ortamda yeniden gözden geçirin. Birden fazla thread işin içine girdiğinde tasarımınız halen işliyor mu? Yoksa bir yerlerde locking mekanizmaları mı kullanmanız lazım?
4. Multi threading. Belki zaten kullanıyorsunuz vehut daha önce hiç kullanma ihtiyacınız olmadı. Emin olun bu konudaki bilginizi ne kadar arttırırsanız sizin için o kadar faydalı.
5. Spring Evet mülakatların olmazsa olmazı spring ;) 
6. Hibernate Her mülakatta olmasa da yine yaygın olarak gelen bir konu.
7. Problem çözme Bir sistem örneği üzerinden sizden bir performans problemi çözmenizi isteyebilirler. Bu konu da yine pozisyona göre değişse de yaygın olarak sorulan sorulardan.
1. Nerelerde bottleneck olduğunu analiz etmeniz lazım (Profiling vb araçlarla bu probleme nasıl yaklaşırsınız )
2. Hangi entegrasyon noktalarında async/sync kullanırsınız.
3. Teknoloji seçimi ve scalibility.
8. Güncel teknolojiler CV nize ve başvurduğunuz pozisyona göre değişse de aşağıdaki konular yine sık sık sorulan sorulardan
1. Docker 
2. Kubernetes
3. Maven
4. AWS veyahut kullandığınız bir Cloud hakkında sorular.

Evet sizlerle direkt soru örneği paylaşarak yazıyı çok uzatmak istemedim ama yukarıda bahsettiğim konularla ilgili basit google aramaları ile örneğin design patterns interview questions örnek sorular bulabilirsiniz.  Zaten ön hazırlığınızı yaparken bir çoğu için soru görmüş olacaksınız ;)

Kaç ay içinde iş bulurum?

Hımmm... Güzel soru. Kişiye, beklentilere, azmine, yaptığı görüşme sayısına ve şansına göre değişir. Yani anlayacağınız çok değişkenli bir denklem :) Yine de kabaca bir tahmin yapmak gerekirse... 

Eğer Linkedin profiliniz güncel değilse öncelikle onu güncelleyin. Linkedin 'i güncelledikten sonra zaten size ulaşmaya başlayacaklardır (Eğer size mesajlar gelmiyorsa profilinizi yeniden elden geçirin). Kabaca 1 hafta.

Görüşmelere girin. Eğer daha önce ingilizce mülakat tecrübeniz yoksa ilk 3-4 görüşmeniz çok kötü geçebilir. Kendizi anlatamayabilirsiniz veyahut karşı tarafı anlayamayabilirsiniz (Evet ingilizceniz iyi bile olsa bu durumu yaşayabilirsiniz. Ben Japonya'dan bir firma ile görüşmüştüm ve teknik kısımlar çok iyi geçse de hem benim aksanım onlara hem de onun aksanları bana farklı geldiği için çok zorluk yaşadık). 

Kimi haftalar birden fazla (hatta kimi günler birden fazla) kimi haftalar ise sadece tek bir görüşmeniz olacaktır. Buradaki kaba tahminleme (7-8 görüşme ve haftada 1 görüşme dersek) 2 ay kadar.

Teklif süreci. Güzel bir yer ile karşılaştınız ve orada çalışmaya karar verdiniz. Karşı tarafın da size teklif geçmesi ortalama 5 ila 15 gün içinde oluyor (görüşmeden 1 gün sonra teklif çıkan yerler de gördüm ama ortalama 1-2 hafta).

Büyük ihtimalle mevcutta bir şirkette çalışıyorsunuz. İstifa süreci ortalama 1-2 ay.

Şöyle bir toparlarsak, 3 ila 5 ay içinde biletleriniz almış ve yola çıkmış olabilirsiniz :) 

İşe girerken istedikleri belgeler neler?

Bu tamamen gittiğiniz ülkeye göre değişiyor. Şirketler işin içine girince daha da değişebiliyor. Şirket Kimi zaman diplomanızı, daha önce nerede çalıştığınızı belgelemenizi isterken kimi zaman da hiçbir şey istemeyebiliyor.

Yine de şu belgelerin yanınızda olmasında fayda var (aslı, fotokopisi ve taranmış hali)

• Diplomanız (Lisans ve üzeri)
• Pasaport 
• Apostilli doğum belgesi (Apostil kaymakamlık doğum belgesi nufüs müdürlüğü)

Hollanda'yı düşünüyorsanız şu yazımıza mutlaka göz atın almanız gereken belgeleri detaylıca göreceksiniz : Hollandaya gitmeden önce yapılacaklar 

İş hayatı Türkiye'den ne kadar farklı? (Veya günlük olarak yaptığın şeylerde nasıl farklılıklar oluyor?)

Bu konu aslında başka bir post olabilecek bir konu ama yine de kısaca değineyim. 

Hollanda için konuşuyorum; 

• Sosyal yaşama inanılmaz saygılılar. Sosyal yaşam ve iş hayatı dengesi çok önemli. Yani sabahlara kadar mesai yapma kavramı yok kesinlikle.
• Süre doldurman değil gerçekten iş yapman önemli. Yani illa o gün 8 saat orada olacaksın... Mutlaka gelip ofiste çalışacaksın.. gibi bir kavram yok. Önemli olan senin o gün için planlanan işin bitmesi (bunu sen planlamış olabilirsin ve başkası planlamış olabilir). 
• İş zamanı iş yapacaksın. Eve 1 saat erken gidebilirsin ama işte bulunduğun zamanı verimli kullanacak ve hakkını vereceksin.

Temel olarak Türkiye ve Hollanda farklılıkları bunlar. Tabii bunun dışında nereye giderseniz gidin ilk 1 - 2 ay alışma sürecine ihtiyacınız oluyor. Bununla beraber daha önce büyük ihtimalle bu kadar yoğun ingilizce kullanımı yapmıyordunuz. İşin içine ingilizce de girince zihninizin sanki %25'i sürekli arka planda sadece bu iş için çalışıyor gibi hissediyorsunuz. Güzel haber, bir iki ay içinde bu da geçiyor ve herşey normale dönüyor.

Bonus

Üç-Beş satırda benim bir günüm;

• Sabah ilk iş günü planlamak (Dünden kalanlar, bugün yapılacaklar, birinden beklediğim herhangi bir şey var mı?)
• Daily Scrum Meeting (yaklaşık 15 dk tüm takım ile yapılan toplantı)
• Kodlama ve Debugging (Günün büyük çoğunluğu kodlama ve debugging ile geçer)
• Başkalarına yardım veya başkalarından yardım (Ortalama 15 dk)
• Test (O kadar kod yazdık kendi testimizi de yapalım) (Ortalama 1 saat)
• Bana atanan işlerin güncellenmesi ( Yaptıklarının dökümante edilmesi veya Jira'daki taskın içine açıklamaların eklenmesi vb ) (Ortalama 15 dk )

Kimi günlerde 2 saate kadar toplantı veya farklı bir konunun araştırılması gündemi olabiliyor.

Umarım faydalı bir yazı olmuştur.

Başka bir postta görüşmek üzere ;)